Zeytin ağacının 40 bin yıllık bir geçmişi var.

Kuzey Afrika’da, Sahra Bölgesi’nde de M.Ö. 12 bin yılına ait zeytin ağacı bulgularına ulaşıldı.

Zeytinyağı işleme tekniklerinden bazılarının günümüzden 2600 yıl önce Klazomenai’de kullanıldığını biliyoruz. Burada yapılan zeytinyağı ayrıştırma işleminde, bileşik kaplar esasına göre çalışan üç gözlü bir düzenekle kesintisiz üretim ilk kez gerçekleştirildi. Klazomenaililer aynı mil etrafında dönen taş silindirlerin yanı sıra pres ve mucurgat (pres kaldırmaya yarar) kullanımını da buldular.

Klazomenai’de zeytinyağı üretimi sadece kentin ihtiyacını karşılamak için değil, dış satım amaçlı da yapılıyordu. Bunun en önemli kanıtı, deniz aşırı antik kentlerdeki arkeolojik kazılarda çok sayıda, Klazomenai amphoralarının bulunmasıdır.

Ayvalık Zeytin Festivali

Türkiye’nin kuzeybatı Ege kıyısında, Balıkesir ilinde yer alan Ayvalık, aynı zamanda en önde gelen zeytinyağı ağaçlarından ve markalarından bazılarına ev sahipliği yapan köklü bir sahil tatil beldesidir. Bölge, her yıl zeytin hasadı sezonunu bir festival ve önümüzdeki beş gün boyunca gerçekleştirilecek zeytinlere adanmış seminerler, atölyeler ve etkinliklerden oluşan eksiksiz bir programla kutluyor. Bu yıl Ayvalık Zeytin Festivali’nin 18.cisi 13 – 19 Ekim 2023 tarihleri arasında gerçekleşecek olan Ayvalık Zeytin Festivali hem Türkiye hem de dünya çapında büyük bir öneme sahiptir.

Festival boyunca şehrin ana meydanında (Cumhuriyet Meydanı) stantlar, seminerler, müzikal ve folklorik gösteriler yapılırken, Ayvalık’ın çeşitli mekanlarında bir dizi ilgili etkinlik de gerçekleştirilecek. Ayvalık Uluslararası Müzik Akademisi, Hakkıbey Yarımadası Tabiatı Koruma Alanı, Ayvalık Ticaret Odası, Küçükköy ve Yeni Mahalle etkinliklere ev sahipliği yapan lokasyonlardan sadece birkaçı. Katılımcılar ayrıca Cumartesi sabahı, zeytin hasadı ile ilgili tüm süreçleri izlemek ve bunlara katılmak için Barbun Çiftliği’ne bir saha gezisi ile hasada şahitlik etme fırsatı bulacaklar. Festivallerde ayrıca hasat koşusu, yarımada boyunca bisiklet turu ve Ayvalık’ı denizden keşfetmek için tekne turu yapılacak.

Ayvalık Zeytin Festivali Önemi

Ayvalık Zeytin Hasat Günleri, Türkiye’nin diğer göz alıcı tatil beldelerinden farklı olarak ilgi odağı dışında kalan şirin, otantik ve pitoresk bir tatil beldesi olan Ayvalık’ı ziyaret etmek için harika bir zaman yaratıyor. Cunda, yarımadanın ucunda bulunan ve bir dizi butik konaklama ve yemek seçeneği bulunan bağlantılı bir adadır. Ayvalık, tabii ki Yunanistan’ın en sevilen adalarından Midilli adasına tekne ile ana giriş kapısı görevi de görür.

Ayvalık bilindiği üzere bir tatil beldesidir. Bu nedenle Ayvalık’ın ziyaretçileri genellikle Ayvalık’ı yaz aylarında tercih etmektedir. Ancak sonbahar ayında düzenlenen zeytin festivali ile sonbahar ayında da Ayvalık’ta hareketlenme ve kısa süreli göç hareketleri meydana gelmektedir. Bu sayede yaz sezonunun dışında da canlılık kazanan Ayvalık’ta aynı zaman zeytin hasadı da başlar.

Zeytin Hasadı Nedir?

Zeytin ağacı hasadı zeytinin çeşidine, yetiştirildiği ve istenen olgunluğa bağlı olarak Ağustos sonundan Kasım ayına kadar sürebilmektedir. Zeytinler hem yenmek hem de yağ haline getirmek için toplandığında olgunluk derecesi büyük bir öneme sahiptir. Tüm zeytinler yeşil renkte yetişmeye başlar ve sonrasında ise yavaş yavaş pembeleşir. En son ise siyah olur. Yetiştiricinin yaptığı yağın türüne bağlı olarak, üçünün bir kombinasyonu presleme için kullanılabilir. Bu bağlamda Türkiye’nin çeşitli yerlerinde zeytin hasadı döneminde festivaller düzenlenmektedir. Tirilye Zeytin Şenliği, Burhaniye Uluslararası Zeytin ve Zeytinyağı Festivali, Didim Zeytin Festivali gibi festivaller Türkiye’de düzenlenen zeytin festivalleri olup Ayvalık Zeytin Festivali’de bunlardan biridir.